Bize kurumunuzun dünü ve bugününden bahseder misiniz?
Ülke genelinde Seferberlik ve Savaş Hali ile afetlerdeki can ve mal kayıplarının en aza indirilmesi amacıyla koruyucu ve kurtarıcı tedbirleri almak üzere yapılandırılan Sivil Savunma Teşkilatının üzerine düşen bu görev ve sorumlulukları çağın gereklerine uygun olarak çabuk hareket edebilme imkan ve kabiliyetine sahip dünya standartlarında teknik araç ve teçhizat ile donatılmış eğitimli profesyonel personelden oluşturulacak birimler ile yürütmenin gerektiğinden hareketle 1983 yılından itibaren Sivil Savunma Mahalli Kuvvetleri’nden ayrı olarak bir yapılanmaya gidilmesi yönünde çalışmalara başlanılmıştır. Bu çalışmalar sonucu ortaya çıkan ise; İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü, Başbakanlık’a bağlı Türkiye Acil Durum Genel Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı olarak da Afet İşleri Genel Müdürlüğü’nün birleştirilmesi olmuştur. 17 Aralık 2009 tarihinde bu üç müdürlük tek çatı altında birleştirilerek Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı adı ile Başbakanlığa bağlı olarak yürürlüğe girmiştir. Türkiye’de 81 ilde İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri kurularak faaliyete başladılar.
Üç farklı kurumun birleşmesi AFAD’a ne gibi katkılar sağladı?
Bu kurumların birleşmesi öncelikle üç farklı işin tek çatı altında toplanmasını sağladı. Dolayısıyla koordinasyon tek bir kurum tarafından yapıldığı için bilgi kirliliği ortadan kalkarak daha hızlı ve kontrollü bir süreç gerçekleştirilmeye başlandı. Başbakanlık’a bağlı olmamızın ve bir işi yaparken tek otorite kurum olmanın da bize avantajları ve artıları çok büyük. Bu konuda Başbakanlık yetkililerimize çok teşekkürlerimizi sunuyoruz.
AFAD genel itibariyle neler yapar? İl bazında AFAD Konya neler yapar?
AFAD genel anlamda, afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve olayların meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, olay sırasında yapılacak müdahale ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonun sağlanması ve bu alanda politikalar üretilmesi ve uygulanmasına yönelik faaliyetleri yapar. İl bazında ise AFAD; ilin önce afet, acil durum, tehlike ve risklerini belirlemek ve bunlarla ilgili hazırlık yapmak başlıca görevidir. Bu anlamda normal hayatı kesintiye uğratacak tüm faktörlerle AFAD ilgilenmektedir. Yerel Yönetimler, Kamu Kurum/Kuruluşları ve Sivil Toplum Kuruluşları ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde faaliyet göstermektedir. İlin Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi’ni yönetmek. Bu da 112 Acil Çağrı Merkezi olarak hizmet vermekteyiz. Yine afetle ilgili farklı projeler de yürütmekteyiz. Eğitim faaliyetleri yapmak ve yaptırmak bizim en başta görevlerimizden biridir. Bu eğitim projelerinden bir tanesi de Afete Hazır Türkiye Projesi. Bu proje kapsamında; Afete Hazır Aile, Afete Hazır İşyeri, Afete Hazır Okul ve Afete Hazır Gençler olmak kaydıyla farklı alanlarda eğitimler vermekteyiz. Bunun haricinde yine isteyen her kurum/kuruluş veya bireysel olarak şahıslara, evlere acil durumlarla ilgili eğitimler veriyoruz. Vatandaşları afet ve acil durumlar için bilinçlendirmek bizim asli görevlerimizdendir. Şu ana kadar 15.896 kişiyi eğittik bu anlamda. Eğitim almak isteyen vatandaşlarımızdan bize dilekçeyle müracaat eden herkese bu eğitimleri veriyoruz. Hatta vatandaşlarımızın buraya kadar gelmelerine de gerek yok www.konyaafetacil.gov.tr adresine girip “Gönüllü olmak istiyorum.” “Ben eğitim almak istiyorum.” diyen herkesi gönüllü yapıyor ve eğitim veriyoruz. Sivil savunmaya yönelik hizmetlerimiz de var ve savaş da aslında bir afet. Yani daha sayamadığımız birçok görevi bir arada yürütmemiz dolayısıyla biz çok fonksiyonlu bir merkeziz aslında.
AFAD ihtiyacı olan insanların kolay ulaşabileceği bir merkez mi? İsteyenler AFAD’a nasıl ulaşacak?
Alo AFAD 122 servisi tüm Türkiye’de var. Fakat belirli illerimizde de 112 Acil Çağrı Merkezi var. 122 numarası 112 Acil Çağrı Merkezi’ne entegre edildiğinden dolayı vatandaşlarımız 112’yi aradıkları takdirde 122 Alo AFAD’a yönlendirilecekler ve orada bulunan yetkili arkadaşlarımız tarafından istedikleri yardımı alabileceklerdir.
AFAD olarak Konya’da olabilecek afetlere hazırlıklı mıyız?
Türkiye’de yüzölçümü en fazla olan il olması ve coğrafi yapısının çeşitlilik arz etmesi nedeniyle her türlü afet ve acil durumla karşı karşıyayız. Bundan dolayı da her daim afet ve acil durumlara hazırlıklıyız. Bu hazırlıkların en başı ise kişilerin ve ilgili kurumların tamamının afet öncesi, afet sırası ve afet sonrası sorumluluklarının yerine getirilmesini sağlamaktır. Kurum olarak kendimizi afetlere hazırlamakla birlikte, ilimizi de ilgili kurumlarla işbirliği yaparak afet ve acil durumlara hazır hale getirmek için çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Şu an kurumumuzun yapmış olduğu planlama, risk azaltma, iyileştirme çalışmaları ve vermiş olduğu eğitim çalışmaları ile müdahale ve arama kurtarma araç gereçleri ile afet ve acil durumlara müdahale etmekte ve aynı zamanda hazırlık çalışmalarına devam etmektedir. Konya’daki her bir birey afete hazır olduğu takdirde, biz Konya AFAD olarak afete hazırız!
AFAD ekibi Afet ve Acil durumlar konusunda yeterince eğitimli mi? Eğitimlerinizi nasıl ve ne sıklıkta gerçekleştiriyorsunuz?
28 kişilik bir arama kurtarma ekibimiz var. Fakat bu ekip gidene kadar vatandaş ilk yarım saat kendisiyle baş başadır ve bu nedenle vatandaşlarımız en başta bu alanda kendilerini geliştirmeli ve mutlaka bu konularda eğitim almalılar. Profesyonel bir ekiple çalışıyoruz ancak bu sayı bizim için az bir sayı ve bu konuda Başbakanlığımızla görüştük. Büyük bir il olmamız sebebiyle bu ile ya bir Arama Kurtarma Merkezi’nin kurulmasını ya da ekip sayısının artırılmasını rica ettik. Olumlu karşılandı ve inşallah ilerleyen zamanlarda bu sayının artırılmasını beklemekteyiz. Bunun haricinde ekibimiz farklı alanlarda ihtisaslı bir ekip. Kentsel (göçük vb.) aramalarda, dağcılıkla alakalı arama kurtarma faaliyetlerinde, dalgıçlıkla ilgili arama kurtarma çalışmalarında ve bir de KBRN dediğimiz kimyasallarla ilgili çalışmaları bu ekiple yürütmekteyiz. Ekibimiz haftada 1 eğitime gidiyorlar ve bu alanlarla ilgili teknik eğitimler ve tatbikatlar da yapmaktayız.
Farklı illerde bulunan merkezlerinizle ortaklaşa yürüttüğünüz çalışmalar var mı?
Türkiye’de her ilde İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri var. Fakat büyük illerde yani 27 ilde lojistik bölge kuruldu. Bu lojistik merkezlerin bir tanesi de Konya. Afyon, Aksaray ve Karaman da bu kapsamda bize bağlı olan iller. Bu illerde herhangi bir acil durum olduğu takdirde ilde bulunan merkezle birlikte hareket ederek, oradaki koordinasyonu sağlamakla görevliyiz. En son Ermenek’te yaşadığımız üzücü olayda da aynısını yaptık. Bölge koordinatörü olarak görev yaptık.
Uluslararası platformda ne gibi çalışmalara imza atıyorsunuz?
Başkanlığımız bu konuda çok aktif çalışıyor ve farklı illerdeki arkadaşlarımızı da yurt dışındaki projelere götürüyoruz. Bizim de yine AB projelerimiz var. Bunlardan bir tanesi Afet Yönetimi ve Karar Destek Sistemi Projesi (AYDES); bütünleşik afet yönetiminin tüm aşamalarını elektronik ortamda takip edip yürütebileceğimiz, coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir karar destek sistemidir. Bu proje üzerinde çalışmalar devam ediyor, tamamlanmasına az kaldı. Bu sistem ile; güvenlik sistem alt yapısı üzerine inşa edilmiş, coğrafi bilgi sistemleri ve ortak hareket resmi tabanlı, ilgili kurum/kuruluşlara entegre veri tabanına sahip, afet yönetiminde görevli olan tüm paydaşlarla paylaşılabilir, merkezi komuta kontrol mekanizmasına sahip, erken uyarı, modelleme ve simülasyon yapabilen bir sistem oluşturuluyor.
Bir arama kurtarma merkezi olarak teknolojik gelişmeleri ne kadar takip edip, ne kadar kullanıyorsunuz?
AFAD olarak sürekli teknolojiyi yakından takip ediyoruz. Teknoloji bizim olmazsa olmazlarımızdan. Teknolojiyi ne kadar iyi takip edersek bizim işimiz o oranda daha fazla başarıya ulaşır. En son çalışmalarımızdan bir tanesi Konya AFAD olarak ilimize arma kurtarma çalışmalarında kullanmak için son model kamera sistemleriyle donatılmış bir 4x4 araç getirtiyoruz. Bunun haricinde 12 illik bir mesafeden duyuş sağlayan telsiz sistemlerimizle teknolojinin içerisindeyiz.
Robotik Teknolojiler alanındaki çalışmalar AFAD’a ne kadar katkı sağlar? Ne yönde kullanılır?
Teknolojinin her türlüsü AFAD’ın işinin bir parçası olmuştur. Robotik teknolojiler çalışmalarının da çok büyük katkılar sağlayacağını düşünüyorum. AKINSOFT’un insansı robot çalışmaları ile de arama kurtarma çalışmalarında büyük başarılar sağlanmasını öngörüyorum. Bu çalışmalarla ilgili olarak AKINSOFT yetkileri ile görüşüp, neler yapabileceğimizi konuşmayı çok isterim. Maden aramalarında, kentsel (göçük) aramalarda bu insansı robotların kullanılması çok avantaj sağlayacaktır. İnsan yetilerinin yetmeyeceği durumlarda kullanılması daha fazla olumsuz sonuçların önlenmesini sağlamaya yardımcı olacaktır.
Aslında biz 28 Şubat Sivil Savunma Günü ve 1-7 Mart Deprem Haftası’nı etkinliklerini birlikte yapıyoruz. Bu günler kapsamında yine vatandaşlarımıza eğitimler veriyoruz. Herkesin bu konularda duyarlı olmasını, bu alanlarda temel afet eğitimleri almış olmalarını ve sağlam binalarda oturmalarını rica ediyor ve bu konuda toplumun duyarlı olmasını istiyoruz.
Yıldız Tosun
Konya İl Afet ve Acil Durum Müdürü
