Dr. Rasim AKPINAR
Ä°zmir Bilim, Sanayi ve Teknoloji Ä°l MüdürlüÄŸü
Ä°l Müdür Vekili
Merhabalar Rasim Bey, öncelikle bize biraz kendinizden ve MüdürlüÄŸünüzün genel çalışmalarından bahsedebilir misiniz?
Merhabalar öncelikle müdürlüÄŸümüzü kamuoyuna tanıtma fırsatı verdiÄŸiniz için teÅŸekkür ederim. Zira özel sektör nasıl deÄŸiÅŸiyorsa artık kamu kurumları da hızla deÄŸiÅŸiyor… Özel sektör halkla iliÅŸkilere, tanıtım çalışmalarına nasıl büyük önem veriyor ise kamunun da artık o oranda önem vermeye baÅŸladığını görüyoruz… Rekabet sadece özel sektör için geçerli olabilecek bir kavram deÄŸil artık günümüzde… Kamu kurumlarının da rekabet halinde dinamik olmaları gerektiÄŸini düÅŸünüyorum…
Evet sorunuza dönecek olursak kısaca kendimi tanıtayım… 1978 Ankara doÄŸumluyum. 2000 yılında Gazi Üniversitesi Ä°ktisadi ve Ä°dari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünü bitirdikten sonra, 2006-2008 döneminde Amerika BirleÅŸik Devletlerinde Boston Üniversitesi Finansal Ä°ktisat bölümünde yüksek lisans yaptım. 2009 yılında ise Dokuz Eylül Üniversitesi Kamu Yönetimi alanında baÅŸladığım doktora programını “Yerel Yönetimlerde Stratejik Planlama Uygulamasının Çözümlenmesi: Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi ve Ä°zmir Ä°l Özel Ä°daresi Örnekleri” tezi ile tamamlayıp, 2013 tarihinde “Bilim Doktoru” unvanına hak kazandım.
Çalışma hayatıma, 2000 yılında Devlet Planlama TeÅŸkilatı MüsteÅŸarlığında Planlama Uzman Yardımcısı olarak baÅŸladım. 2006 yılında “Yerel Kalkınma ve Kurumsal Yapı: Kalkınma Ajansları” isimli uzmanlık tezi ile yeterliliÄŸimi verip, üçlü kararname ile DPT planlama uzmanlığına atandım. 2009 yılında Ä°zmir’de 9 ay, Ä°zmir Kalkınma Ajansının DPT KoordinatörlüÄŸü görevini yürüttüm. 2011 tarihinden bu güne Ä°zmir Bilim, Sanayi ve Teknoloji Ä°l Müdürü olarak görevimi sürdürmekteyim.
MüdürlüÄŸümüz Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 81 ilde örgütlendiÄŸi taÅŸra teÅŸkilatında yer almakta ve faaliyetlerini, hizmetlerini Bakanlığın TaÅŸra TeÅŸkilatı YönetmeliÄŸi ve 5442 Ä°l Ä°daresi Kanunu çerçevesinde ve sorumluluÄŸunda yürütmektedir. MüdürlüÄŸümüz için Bakanlık merkez teÅŸkilatının küçük bir prototipi diyebiliriz. Zira Bakanlık merkez teÅŸkilatının birçok iÅŸ ve iÅŸlemlerinin il müdürlüklerine yansıdığını görürüz. Müdürlük faaliyetlerimizi kısaca çerçeveleyecek olursam; sanayi sicil faaliyetlerimiz, organize sanayi bölgeleri iÅŸ ve iÅŸlemleri, bakanlığımızın mali destekleri hakkında bilgi verilmesi, metroloji ve standardizasyon iÅŸleri, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri baÅŸlıca iÅŸlerimizdir diyebilirim.
MüdürlüÄŸümüz faaliyetlerini detaylandıracak olursam; ÅŸu ÅŸekilde sıralamak mümkündür:
• Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi ve sektörel stratejilere yönelik olarak sanayiciler, kamu kurum/kuruluÅŸları ve yerel yönetimler baÅŸta olmak üzere, kamuoyunda bilinç oluÅŸturulması amacıyla, tanıtım ve iÅŸbirliÄŸi faaliyetlerini yürütmek,
• Ä°lde, Bakanlığın görev ve sorumluluk alanları içerisindeki sanayiye yönelik teknoloji, araÅŸtırma, geliÅŸtirme, yenilikçilik, giriÅŸimcilik, verimlilik, ürün güvenliÄŸi, metroloji ve zorunlu standartlar ve diÄŸer ilgili konularda düzenlenen fuar, kongre, seminer, toplantı ve benzeri etkinliklere katılmak, izlemek, gerektiÄŸinde sonuçlarını görüÅŸ ve önerileri ile birlikte Bakanlığa bildirmek,
• Ä°ldeki yarım kalmış veya tamamlandığı halde üretim yapmayan sanayi yatırımlarını tespit etmek ve önerilerini Bakanlığa bildirmek,
• Ä°lin sanayisini geliÅŸtirmeye yönelik olarak; kamu kurum ve kuruluÅŸları, yerel yönetimler, bölgesel kalkınma idareleri, kalkınma ajansları, üniversiteler ve ilgili taraflarla iÅŸbirliÄŸi içerisinde, ilin sanayi sorunlarının ve çözüm önerilerinin de içinde yer aldığı “Ä°l Sanayi Durum Raporu”nu hazırlamak,
• Ä°lin sanayide çalışan iÅŸgücünü tespit etmek, sanayinin nitelikli iÅŸgücü ihtiyacını belirlemek, sanayicinin ihtiyacına göre nitelikli iÅŸgücünün yetiÅŸtirilmesi için Ä°l Ä°stihdam ve Mesleki EÄŸitim Kurulu ile iÅŸbirliÄŸi yapmak, gerektiÄŸinde Kurulun faaliyetleri hakkında görüÅŸ ve önerilerini Bakanlığa bildirmek,
• Sanayi ürünleri, yasal metroloji kapsamındaki ölçü ve ölçü aletleri ile hazır ambalajlı mamullere iliÅŸkin teknik düzenlemelere yönelik olarak sanayiciler, kamu kurum/kuruluÅŸları ve yerel yönetimler baÅŸta olmak üzere kamuoyunda bilinç oluÅŸturulması amacıyla tanıtım ve iÅŸbirliÄŸi faaliyetlerini yürütmek,
• Ä°lgili teknik düzenlemelere iliÅŸkin olarak Bakanlıkça yapılan yetkilendirme çerçevesinde yeterlilik belgesi vermek, vize etmek ve bu kapsamda denetim yapmak,
• 1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu gereÄŸi, kamu kurum ve kuruluÅŸları ile gerçek ve tüzel kiÅŸilere ait sanayi kuruluÅŸlarını sanayi siciline kayıt etmek, sanayi sicil belgesi düzenlemek, iÅŸletmelerin bir önceki yılla ilgili faaliyetlerinin yer aldığı yıllık iÅŸletme cetvellerini almak, veri giriÅŸini saÄŸlamak ve denetimler yapmak, yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyenler hakkında idari para cezası uygulanması iÅŸlemlerini yapmak, sanayi sicil iÅŸlemleri ile ilgili Bakanlığa bilgi vermek,
• Ä°lin sanayi, bilim, teknoloji, verimlilik, temiz üretim ve diÄŸer alanlardaki araÅŸtırma, geliÅŸtirme, yenilikçilik ve giriÅŸimcilik potansiyeliyle politikalarının belirlenmesi amacıyla sanayi kuruluÅŸları, üniversiteler, araÅŸtırma merkezleri ve enstitüler, sivil toplum kuruluÅŸları ve benzeri kurum, kuruluÅŸlar ile iÅŸbirliÄŸi içerisinde çalışmalar yapmak, Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde Ar-Ge destek programları kapsamında yürütülen projeleri izlemek, görüÅŸ ve önerilerini Bakanlığa bildirmek,
• Teknoloji geliÅŸtirme bölgeleri ile ilgili olarak Bakanlık tarafından verilen görevleri yapmak,
Bakanlıkça kredi desteÄŸinden yararlandırılacak sanayi siteleri ile ilgili Bakanlık tarafından verilen görevleri yapmak,
• Organize sanayi bölgelerinin tüzel kiÅŸilik kazanmasından ve endüstri bölgelerinin ilanından önce yürütülecek çalışmalarda Bakanlıkça verilen görevleri yapmak, bu çerçevede ilgili kurum ve kuruluÅŸlar arasında koordinasyonu saÄŸlamak, yatırımları organize sanayi bölgelerine, endüstri bölgelerine yönlendirmek, bu konuda gerekli tedbirleri almak, sanayi alanlarının belirlenmesi ile ilgili olarak çevre düzeni planı ve alt ölçekli planların hazırlanmasında görüÅŸ bildirmek,
• Bakanlığın sorumluluÄŸunda bulunan sanayi ürünlerinin gümrüklerde mevzuata uygunluk kontrollerini yapmak ve uygunsuzluk halinde gerekli tedbirlerin uygulanmasını saÄŸlamak,
• Piyasa gözetimi ve denetimine iliÅŸkin bilgileri Bakanlık Piyasa Gözetimi ve Denetimi Veri tabanına girmek, il düzeyinde piyasa gözetimi ve denetimi sonuçlarına iliÅŸkin analizler ve deÄŸerlendirmeler yapmak ve Bakanlığa bildirmek,
• Verimlilik, temiz üretim ve ilgili konularda Bakanlık tarafından yapılacak araÅŸtırmalarda ve ilgili göstergelerin oluÅŸturulması çalışmalarında kullanılmak üzere talep edildiÄŸinde ile ait bilgi ve verileri temin etmek ve Bakanlığa iletmek,
• Bakanlığın ilde verimliliÄŸi ve çevresel performansı artırmak amacıyla düzenleyeceÄŸi eÄŸitim, bilinçlendirme ve danışmanlık programları ile projelerin uygulanma sürecinde gerekli iÅŸbirliÄŸi, koordinasyon ve veri temini çalışmalarını yürütmek,
• Bakanlık tarafından talep edildiÄŸinde, ilde bulunan kamu kurumları ile özel sektör iÅŸletmelerinin verimlilik sorunlarını ve bunların giderilmesi için ihtiyaç duydukları hizmetleri araÅŸtırmak ve Bakanlığa bilgi vermek,
• Bakanlığın, verimliliÄŸi artırmaya ve temiz üretim uygulamalarını yaygınlaÅŸtırmaya yönelik program ve projeleri kapsamında; üniversiteler, diÄŸer bilimsel kuruluÅŸlar, ilgili kamu kurumları, kamu kurumu niteliÄŸindeki meslek kuruluÅŸları, organize sanayi bölgeleri, teknoloji geliÅŸtirme bölgeleri ve ilgili sivil toplum kuruluÅŸları arasında iÅŸbirliÄŸi aÄŸlarının oluÅŸturulmasına yönelik çalışmalar yürütme ve gerekli koordinasyonu saÄŸlamak,
• Ä°l müdürlüÄŸünün görev ve faaliyet alanlarına giren konularda, Bakanlıkça görev verilmesi halinde, uluslararası kuruluÅŸlar, Avrupa BirliÄŸi ve yabancı ülkelerle yürütülen projelerin ve programların koordinasyonunu saÄŸlamak.
Bilim ve teknoloji yönünde il bazında çalışmalarınız neler?
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın 635 sayılı kanun hükmünde kararname ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına dönüÅŸmesi ile bilim ve teknoloji boyutu çok önemli bir faaliyet alanı olarak ortaya çıkmıştır. TÜBÄ°TAK bu kararname ile ilgili kuruluÅŸumuz haline gelmiÅŸtir. Dahası bilim ve teknoloji genel müdürlüÄŸü ihdas edilmiÅŸtir. TaÅŸra yönetmeliÄŸimiz ile il müdürlüklerinde bilim ve teknoloji ÅŸube müdürlükleri de bu yapıya paralel olarak kurulmuÅŸtur. Bu sahada bakanlığımızın mali destek programlarını kamuoyuna, ilgili paydaÅŸlara tanıtmanın öncelikli iÅŸimiz olduÄŸunu biliyoruz. Eyleme dönük tarafıyla bu alanda yaptığımız önemli bir iÅŸ ise üniversite-sanayi iÅŸbirliÄŸine yönelik olarak “proje pazarları” oluÅŸturmaktır. Bu pazarlarda sektörleri ilgili akademisyenler ile eÅŸleÅŸtirdikten sonra buluÅŸturuyoruz. Bu sayede somut projeler geliÅŸtirme yolunda il müdürlükleri “KATALÄ°ZÖR” görevi üstlenmiÅŸe benziyor.
Ülkemizde bilim ve teknolojinin geliÅŸmesi için neler yapılmalı?
Ülkemizde son on yılda bilim, teknoloji ve yenilik kapasitesini artırmaya yönelik politikalar çerçevesinde, Ar-Ge’ye ayrılan kaynak miktarının ve bilim insanı sayısı ile özel sektörün Ar-Ge faaliyetlerinin, harcamasının ve araÅŸtırmacı istihdamının artmış olduÄŸunu müÅŸahede ediyoruz. Bu hükmümüzün somut göstergesi olarak; Ar-Ge harcamalarının GSYH’ya oranının, 2003 yılındaki yüzde 0,48 seviyesinden 2011 yılı itibarıyla yüzde 0,86’ya yükselmiÅŸ olduÄŸunu gösterebiliriz. Ancak bu rakamların 2023 hedef ve vizyonu olan ülkemiz için yeterli olmadığını biliyoruz. Zira, bu rakam, AB ortalaması yüzde 1,9 seviyesinin ve Dokuzuncu Kalkınma Planında yer alan yüzde 2 hedefimizin altında kalmıştır.
Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu kararlarında belirlenen öncelikli teknoloji alanları baÅŸta olmak üzere, kamu kurumları ve üniversitelerde araÅŸtırma altyapıları oluÅŸturulması amacıyla yaklaşık 2,4 milyar TL kaynak harcanmıştır. Halen faaliyete geçmiÅŸ 108, kurulumu devam eden 65 tematik ileri araÅŸtırma merkezi projesi bulunmaktadır. Bu merkezler ağırlıklı olarak biyoteknoloji dâhil yaÅŸam bilimleri, malzeme, havacılık ve uzay, bilgi ve iletiÅŸim, savunma teknolojileri ile nanoteknoloji alanlarındadır. Öte yandan, üniversitelerin araÅŸtırma kapasitesini geliÅŸtirmek üzere 20 üniversitede merkezi araÅŸtırma laboratuvarı tamamlanmış, 62’sinde ise devam etmektedir. Bu merkezleri diÄŸer kamu üniversitelerinde de kurmak üzere hazırlık çalışmaları yürütülmektedir. Teknoloji GeliÅŸtirme Bölgelerinin sayısı ile bu bölgelerde yürütülen projeler ve araÅŸtırmacı istihdamının yanı sıra baÅŸta TÜBÄ°TAK olmak üzere ilgili kamu kurumları tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik destek programlarının sayısı, kaynak miktarı artmış ve destekler büyük ölçüde öncelikli alanlara yönlendirilmiÅŸtir.
Sonuç itibarıyla kaydedilen bu geliÅŸmelere raÄŸmen Ar-Ge ve yenilik için ayrılan kaynakların hem miktarının hem de istenilen faydaya dönüÅŸmek üzere etkinliÄŸinin artırılması ihtiyacı devam etmektedir. Özellikle teknolojik ürün üretme sürecinin ticarileÅŸtirme aÅŸamasının güçlendirilmesi, teknoloji transferine yönelik ara yüzlerin oluÅŸturulması, yenilikçi giriÅŸimciliÄŸin geliÅŸtirilmesi, kamu alımlarının yerli teknolojilerin geliÅŸtirilmesini destekler yapıya kavuÅŸturulması, üretim süreçlerinde verimliliÄŸi artıran ve sürdürülebilir üretimi destekleyen teknolojilerin geliÅŸtirilmesi, imalat sanayi üretiminde ve ihracat içinde yüksek teknoloji sektörlerinin payının artırılması ihtiyacı önemini korumaktadır.
Son olarak bir teknoloji firması olan AKINSOFT’la ilgili neler söylemek istersiniz?
Konya merkezli AKINSOFT firmasının biliÅŸim sektöründe önemli bir ağırlığının olduÄŸunu ve gelecekte çok daha güzel iÅŸler yaparak ülkemizin refahına katkı saÄŸlayacağını düÅŸünüyorum.
